TP HCM đang hoàn thiện đề án thiết lập vùng hạn chế khí thải (LEZ) tại khu vực trung tâm, Cần Giờ và Côn Đảo. Khi áp dụng, hệ thống camera nhận diện biển số sẽ tự động kiểm tra mức khí thải của phương tiện; xe không đạt chuẩn đi vào LEZ có thể bị phạt 200.000–400.000 đồng tùy loại.
Theo Sở Xây dựng TP HCM, đề án kiểm soát khí thải được triển khai theo hai giai đoạn nhằm thực hiện Chỉ thị 20 của Chính phủ về giảm ô nhiễm môi trường.
- Giai đoạn 1: Áp dụng cho xe buýt, hướng mục tiêu đến năm 2030 toàn bộ chuyển sang xe điện hoặc nhiên liệu sạch.
- Giai đoạn 2: Mở rộng cho toàn bộ phương tiện còn lại, đi kèm lộ trình hỗ trợ chuyển đổi và phân vùng kiểm soát khí thải.
Phạm vi và lộ trình kiểm soát khí thải
Khu vực trung tâm TP HCM được đề xuất làm vùng LEZ, bao gồm các quận cũ: 1, 3, 5, 6, 8, 10, 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Tân Phú và Phú Nhuận, giới hạn bởi hệ thống 15 cây cầu và 17 trục đường chính.
Từ năm 2026, 3 nhóm phương tiện bị hạn chế vào LEZ:
- Xe tải nặng dùng diesel (cấm hoàn toàn)
- Ôtô thương mại dưới chuẩn Euro 4
- Xe máy kinh doanh dưới Euro 2
Từ 2027, khi xe máy bắt buộc kiểm định khí thải, phạm vi kiểm soát mở rộng cho toàn bộ xe máy dưới Euro 2 và ôtô dưới Euro 4.
Sau 2032, TP HCM dự kiến nâng chuẩn khí thải và mở rộng LEZ ra toàn tuyến vành đai 1 như Phạm Văn Đồng – Bảy Hiền – Hương Lộ 2 – Nguyễn Văn Linh…
Mức phạt khi đi vào LEZ
Hệ thống camera sẽ đối chiếu dữ liệu đăng kiểm để xác định phương tiện đạt hay không đạt chuẩn khí thải.
- Tháng đầu tiên: chỉ nhắc nhở
- Từ tháng thứ 2 đến tháng thứ 6: phạt 50% mức theo Nghị định 168
- 100.000 đồng: xe máy
- 200.000 đồng: ôtô
- Sau 6 tháng: áp dụng xử phạt đầy đủ
- 200.000 đồng: xe máy không đạt chuẩn
- 400.000 đồng: ôtô không đạt chuẩn
Song song với việc xử phạt, thành phố sẽ triển khai các chính sách hỗ trợ tài chính, thúc đẩy người dân – doanh nghiệp đổi mới phương tiện, đồng thời phát triển hạ tầng giao thông công cộng và trạm sạc xe điện.
TP HCM sau sáp nhập có hơn 14 triệu dân và khoảng 13 triệu phương tiện. Hoạt động giao thông đường bộ hiện chiếm đến 88% lượng bụi mịn PM2.5, gây thiệt hại kinh tế hơn 3.000 tỷ đồng/năm — đây là lý do LEZ được xem là giải pháp cấp thiết để cải thiện chất lượng không khí.
